Chiều nay, 23-11, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Bộ trưởng Nông nghiệp &Phát triển nông thôn Cao Đức Phát đăng đàn, trực tiếp trả lời các chất vấn theo 2 nhóm vấn đề: Về thực hiện chính sách đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn; giải pháp giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thiên tai, lũ lụt và mục tiêu giữ 3,8 triệu ha diện tích đất trồng lúa.

ĐB Nguyễn Thái Học (Phú Yên) hỏi: Hiện nay người lao động nông thôn rất bấp bênh, khi được mùa thì rớt giá, khi được giá thì mất mùa. Bên cạnh những đạt được của các cơ quan thú y chăn nuôi, vẫn còn tồn tại khoảng cách giữa các đơn vị, cơ sở, trung tâm nghiên cứu khoa học  với nông dân trong việc tư vấn, chuyển giao của các nhà chuyên môn. Bộ trưởng đánh giá thế nào? 

ĐB Nguyễn Ngọc Hòa (TPHCM): Sản xuất nông nghiệp chỉ đi lên khi ứng dụng khoa học kỹ thuật. Đại bộ phận nông dân đang sản xuất manh mún trên những thửa ruộng nhỏ, có giải pháp gì để đảm bảo quyền lợi của người nông dân. Ngoài ra, trên thị trường tràn ngập các sản phẩm nông sản từ Trung Quốc. Bộ trưởng có giải pháp gì để bảo vệ sản xuất nông nghiệp?

 ĐB Lê Như Tiến (Quảng Trị): Chất vấn có bao nhiêu diện tích đất rừng cho nước ngoài thuê, bao nhiêu diện tích đất ở các vùng biên giới? Bộ trưởng có quản lý hay không?

Chiều 23-11 Bộ trưởng Cao Đức Phát sẽ đăng đàn để trả lời chất vấn của các đại biểu quốc hội

Bộ trưởng Cao Đức Phát thừa nhận Bộ Nông nghiệp còn chưa đáp ứng được nhu cầu của nông dân

ĐB Ngô Văn Minh (Quảng Nam) hỏi 2 vấn đề: Để giữ 3,8 triệu ha lúa, chủ trương nào căn cơ để chống sạt lở, bảo vệ đất. Trong năm qua, việc nâng cấp, xây dựng các tuyến đường ở Quảng Nam gây thiệt hại tài sản, tánh mạng người dân. Bộ trưởng có biện pháp, chịu trách nhiệm thế nào về vấn đề này.

 ĐB Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh): Nông nghiệp và nông thôn gắn liền nhau. ĐBSCL là vựa lúa cả nước. Giải pháp nào phối hợp với bộ công thương để quản lý giá đầu vào và quản lý giá đầu ra khi mà các doanh nghiệp ít thu mua tận giá với người nông dân. Nhiều diện tích đất hoang hóa, sân golf mọc lên khắp cả nước, làm thế nào ngăn chặn hiện tượng này để giữ 3,8 triệu ha lúa. ?

 Bộ trưởng Cao Đức Phát thừa nhận các trung tâm nghiên cứu khoa học của ngành nông nghiệp còn yếu kém, xa nông dân, chưa hiệu quả. Các nhà khoa học cũng đã cố gắng trong hoàn cảnh hiện tại, đóng góp tích cực trong nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Nhưng còn nhều việc phải làm, phải đổi mới để các cơ sở, viện, trung tâm nghiên cứu khoa học sát với nông dân hơn. Phải đưa những bông lúa, trái cây có chất lượng hơn.

 Về biện pháp khắc phục sản xuất manh mún bộ trưởng thừa nhận đây là một bài toán khó, nhưng chúng ta phải làm được. Chúng ta đã hình thành các vùng sản xuất cao su, lúa gạo, thủy sản, chăn nuôi có qui mô lớn. Ngay cả trồng trọt cũng có cánh đồng quy mô lớn.... Ngoài ra, còn có hướng thứ hai là hợp tác trong sản xuất nông nghiệp.

Đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) chất vấn Bộ trưởng Cao Đức Phát

Về vấn đề cho thuê đất nông nghiệp Bộ NN&PTNT và các bộ ngành đã kiểm tra nghiêm túc. "Chủ trương đưa ra là dừng cho thuê mới; rà soát các dự án đã cấp chứng nhận, nếu nằm trong quỹ đất an ninh quốc phòng thì loại bỏ. Những dự án phù hợp trồng rừng thì cho triển khai. Qua giám sát của chúng tôi, các địa phương đã thực hiện nghiêm túc việc quản lý đất rừng. Đã cho thuê 18.571 ha bộ đang chỉ đạo các địa phương đang rà soát lại. Hiện nay các công ty nước ngoài đã trồng 13.657 ha đất rừng cho thuê.

 Việc xây dựng các tuyến bờ kè ở Quảng Nam bộ trưởng Cao Đức Phát cũng than khó. "Bộ đã cho rà soát, phân loại để có phù hợp cho từng địa điểm có sạt lở, tập trung xử lý những nơi xung yếu, có nguy cơ sạt lở nhất", bộ trưởng Phát trả lời.

 Bộ trưởng cho biết bộ NN&PTNT và Bộ Công Thương đã có phối hợp quản lý giá đầu vào. Bộ NN&PTNT bảo đảm cung cấp vật tư, giám sát chất lượng các mặt hàng theo chỉ đạo của Chính phủ. Bộ Công Thương quản lý thị trường để quản lý tốt đầu vào. Đối với quản lý giá đầu ra, Bộ NN&PTNT cũng đã có phối hợp với Bộ Công thương để bảo đảm cung ứng số liệu nông sản, điều hành giá cả các mặt hàng xuất, nhập khẩu, bảo đảm lợi ích cho nông dân.

Riêng phần diện tích đất lúa giảm là do nhiều nguyên nhân. Trong đó, có nguyên nhân biến đổi khí hậu và nguyên nhân khác do khai thác của con  người. Cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó có giải pháp khắc phục biến đổi khí hậu; phải có chính sách hỗ trợ cho các địa phương chuyên trồng lúa.

Vẫn bị ĐB Nguyễn Thị Khá tiếp tục xoay về câu hỏi "còn có sự ép giá của doanh nghiệp, chưa thu mua đúng giá với người nông dân" Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời: Bộ đang phối hợp với Hiệp hội Lương thực Việt Nam để theo sát tình hình thị trường, bảo đảm thu mua nông sản kịp thời theo chỉ đạo của Chính phủ, bảo đảm cho người dân có lãi 30% giá thành sản phẩm. Việc hình thành cơ chế chân rết trong thu mua là rất khó.

Tiếp tục chất vấn, ĐB Nguyễn Thị Kim Bé đặt câu hỏi: Với vai trò đứng đầu cơ quan quản lý Nhà nước, bộ trưởng có giải pháp gì trong kiểm soát giá, bảo đảo giá của người nông dân. Chủ trương làm lúa vụ ba của bộ trưởng?

ĐB Huỳnh Thành Đạt (Bến Tre): Tác động của biến động khí hậu Việt Nam bị ảnh hưởng nhiều nhất. Chúng ta đã có nhiều hội thảo bàn sâu về vấn đề này. Tuy nhiên, thời gian qua lại chưa đầu tư đúng mức để xây dựng biện pháp hữu hiệu đối phó biến đổi khí hậu. Giải pháp cho vấn đề này như thế nào?

ĐB Đồng Hữu Mạo (Thừa Thiên- Huế):  Bộ trưởng có đề xuất biện pháp căn cơ để nông dân sống chung với bảo lũ, hạn chế thiệt hại do lũ lụt. Chính phủ có chủ trương xây dựng cho mỗi hộ dân nhà tránh trú khi bão lũ xảy ra, nhưng đến nay chưa có. Bộ trưởng làm gì để thực hiện chủ trương trên?

ĐB Đỗ Mạnh Hùng (Thái Nguyên): Dạy nghề cho nông dân đang còn nhiều vấn đề quan tâm. Đây là vấn đề lớn, đã đầu tư nhiều tiền, nhưng đang "bốn không": Không đúng (ít người học); không trúng (mở ngành không có người học); không cao (chất lượng thấp, dạy qua loa); không mạnh (chưa huy động sức mạnh tổng hợp). Làm gì để xử lý "bốn không" nói trên?

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát các trung tâm nghiên cứu liên tục cải tiến giống lúa, cung cấp giống lúa mới cho bà con nông dân. Nông dân cũng rất tích cực, khi có giống lúa mới là tham gia hưởng ứng. Tuy nhiên, dù thường cung cấp giống mới nhưng  cũng không đáp ứng yêu cầu của nông dân. Vì thế nông dân tiếp tục mua giống trôi nổi trên thị trường nên chất lượng không đảm bảo. Bộ xin tiếp thu ý kiến này. 

Về sản xuất vụ 3, trước đây có ý kiến nói đây là vụ làm thêm, thậm chí có ý kiến nói không làm vụ ba. Tác động của biến đổi khí hậu sẽ làm tăng lượng mưa vào mùa mưa và khô hơn vào mùa khô. Do đó, ngành nông nghiệp phải điều chỉnh. Theo quan điểm của chúng tôi, chỉ khuyến khích sản xuất vụ ba ở những vùng có bờ bao. Trên 400 ngàn ha vụ ba ở ĐBSCL vừa qua, chỉ có khoảng 7.000 ha bị thiệt hại do lũ, nhờ có hệ thống bờ bao được phủ kín.

Thừa nhận Việt Nam là nước bị ảnh hưởng nặng bởi các biến đổi khí hậu, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết chính phủ đã liên tục chỉ đạo các cơ quan chức năng, đề xuất các giải pháp. Chính phủ đã hình thành mục tiêu quốc gia, thông qua chiến lược ứng phó biến đổi khí hậu. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài Nguyên Môi trường, các bộ ngành khác triển khai các biện pháp ứng phó biến đổi khí hậu. Theo đó, Bộ Nông nghiệp cũng đã có quy hoạch lại hệ thống thủy lợi, đê sông, đê biển; nghiên cứu các giải pháp nông học, phối hợp cơ quan Liên Hiệp Quốc triển khai các dự án ứng phó. Ngoài ra, đẩy mạnh tuyên truyền. Biến đổi khí hậu chỉ ứng phó hiệu quả khi nhân dân biết và toàn dân thực hiện.