(HCM CityWeb) – Sáng 19/4, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp với Toà Trọng tài quốc tế (ICA) thuộc Phòng Thương mại quốc tế ICC tổ chức hội thảo “Giải quyết hiệu quả tranh chấp từ Hợp đồng tổng thầu EPC – Khơi thông tắc nghẽn tại các dự án trọng điểm của Việt Nam”.

Hội thảo thu hút sự tham dự của hơn 200 đại biểu đến từ khối Doanh nghiệp các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, tư vấn, thiết kế xây dựng, các đại diện các Ban quản lý dự án, các doanh nghiệp với tư cách chủ đầu tư với các dự án xây dựng lớn, các Luật sư hoạt động trong lĩnh vực xây dựng…

Với nội dung chính xoay quanh việc nhận diện một số tranh chấp điển hình thường phát sinh từ các dự án xây dựng lớn được quản lý bằng cơ chế tổng thầu EPC (Thiết kế - Mua sắm – Thi công) – theo mẫu của Hiệp hội Quốc tế Các Kỹ sư Tư vấn (FIDIC) và phân tích đặc điểm của các tranh chấp này, trao đổi kinh nghiệm từ những mô hình đã phát sinh tranh chấp – trong đó có cả những tranh chấp được đưa ra giải quyết tại VIAC và ICC, để giúp không chỉ các đơn vị Tổng thầu EPC mà cả các Chủ đầu tư có thêm thông tin về quá trình phát sinh, quản lý và giải quyết các khiếu nại, các tranh chấp vốn luôn rất phức tạp trong quá trình thực hiện một dự án xây dựng theo mẫu hợp đồng FIDIC, đặc biệt là các dự án EPC.

Bà Nguyễn Thị Duyên, Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Xây dựng Việt Nam, Trọng tài viên VIAC, cho rằng thực tế hiện nay hầu hết các dự án quản lý theo cơ chế EPC của các ngành năng lượng điện hay hoá chất ở Việt Nam theo mẫu FIDIC Silver 1999 (đã cập nhật năm 2017), nhưng dường như các Chủ đầu tư và cả các đơn vị Tổng thầu vẫn chưa thực sự nắm rõ các khuyến nghị của FIDIC đối với các mẫu FIDIC Silver và mẫu FIDIC Yellow khiến cho việc áp dụng mẫu hợp đồng đôi khi chưa phù hợp, gây khó khăn cho chính các bên khi hiểu và giải thích nghĩa vụ theo hợp đồng cũng như sự phân chia rủi ro giữa đơn vị Tổng thầu và Chủ đầu tư trong quá trình triển khai của dự án.

Bà Duyên cũng đã điểm qua những điểm khác biệt căn bản giữa hai mẫu FIDIC Silver và mẫu FIDIC Yellow để giúp Doanh nghiệp có thể theo đó chọn được cho mình mẫu hợp đồng phù hợp với điều kiện cụ thể của dự án.

Theo ý kiến các đại biểu, trong các hình thức quản lý dự án xây dựng hiện nay, cơ chế tổng thầu EPC (Thiết kế - Cung ứng vật tư thiết bị - Xây lắp hay Engineering - Procurenment - Construction) đang được ưa chuộng sử dụng tại Việt Nam bởi nhiều ưu điểm của hình thức này phù hợp các dự án trong các lĩnh vực năng lượng điện và khai khoáng - những dự án đặc thù với yêu cầu việc thiết kế và sản xuất thiết bị không thể thực hiện tách rời, luôn đòi hỏi tính đồng bộ cao.

Hình thức tổng thầu EPC cũng được nhiều chuyên gia khuyên dùng khi Chủ đầu tư thấy rằng chưa có đủ nhân lực chuyên môn có năng lực quản lý dự án nếu chia thành nhiều gói thầu có tính chất khác nhau hoặc trường hợp dự án có yêu cầu thực hiện theo tiến độ gấp rút mà không thể cho phép chờ thực hiện xong thiết kế mới bắt tay vào xây dựng. Cơ chế tổng thầu EPC cũng được đánh giá là phù hợp để giúp Chủ đầu tư là cơ quan quản lý nhà nước, các tổng công ty nhà nước tận dụng được trình độ kỹ thuật và kinh nghiệm quản lý của nhà thầu khi thực hiện dự án/gói thầu và trong quá trình thực hiện Chủ đầu tư cũng cần đến ít nhân lực và chi phí cho công tác quản lý dự án hơn.

Cũng tại Hội thảo Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) và Tòa Trọng tài Quốc tế ICC đã đưa ra đề xuất để giúp phòng ngừa rủi ro và quản lý tranh chấp cho cả phía Chủ đầu tư và đơn vị Tổng thầu; đồng thời đưa ra một đề xuất mới về các phương thức giải quyết tranh chấp thay thế khác (Trọng tài, Hoà giải), các mô hình cơ chế giải quyết phối hợp khả thi (Hoà giải – Trọng tài, Trọng tài – Hoà giải – Trọng tài) giúp đẩy nhanh tiến độ xử lý các tranh chấp, khơi thông các tắc nghẽn tại các dự án tổng thầu EPC.

Phúc Thịnh