Mục đích của văn bản hướng dẫn này là nhằm đáp ứng nhu cầu về điều chỉnh mẫu nhà của các chủ đầu tư riêng lẻ (cá nhân hay tổ chức đã nhận chuyển nhượng nền đất) trong các dự án nhà ở có đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 và dự án phân lô hộ lẻ được phê duyệt trước ngày Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 (viết tắt là NĐ 181) hướng dẫn thi hành Luật Đất Đai có hiệu lực (do các dự án thực hiện theo NĐ 181, chủ đầu tư dự án phải xây dựng công trình trước khi chuyển nhượng), đồng thời vẫn đảm bảo được tính thống nhất về bố cục không gian kiến trúc của từng dãy, cụm công trình (bao gồm cả các công trình đã xây dựng và dự kiến xây dựng) trong dự án, không làm thay đổi loại hình công trình đã được phê duyệt.

Đối tượng được xem xét điều chỉnh là các công trình dạng nhà liên kế (bao gồm cả liên kế có khoảng lùi) hoặc biệt thự (kể cả biệt thự song lập) dự kiến xây dựng trên các lô đất thuộc các dự án nhà ở đã có quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 và dự án phân lô hộ lẻ được duyệt trong khu chức năng là khu dân cư hiện hữu theo quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000; thuộc các dự án nhà ở đã được cơ quan có thẩm quyền giao đất trước ngày NĐ 181 có hiệu lực và đã được tách, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Theo đó, đối với công trình thuộc các dự án đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 và dự án phân lô hộ lẻ được phê duyệt trước ngày NĐ 181 hướng dẫn thi hành Luật Đất Đai có hiệu lực (ngày 16/11/2004)) được phép thực hiện không cần phê duyệt lại mẫu nhà mới (không được phép thay đổi loại hình công trình). Các công trình này được phép xây thêm tầng lửng, phòng áp mái, thêm tầng hầm hoặc bán hầm, điều chỉnh mật độ xây dựng (không quá 5% so với mật độ xây dựng đã được phê duyệt trong QHCT 1/500), thay đổi phong cách kiến trúc, ghép 2 hay nhiều nền dự án riêng lẻ thành một nền.

Riêng một số trường hợp đặc biệt, như công trình (thuộc dự án nhà ở đã được phê duyệt QHCT 1/500) nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ sông rạch, nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ sông rạch trước thời điểm Quyết định số 150/2004/QĐ-UB ngày 09/06/2004 của UBND thành phố có hiệu lực hoặc xin dự án, phải giữ nguyên các chỉ tiêu quy hoạch-kiến trúc theo mẫu nhà đã phê duyệt QHCT 1/500. Các công trình này chỉ có thể thay đổi phong cách kiến trúc nhưng phải đảm bảo hài hòa với kiến trúc khu vực xung quanh. Những công trình đã hoàn tất việc xây dựng khác với mẫu nhà đã được duyệt thuộc các dự án QHCT tỷ lệ 1/500 đã triển khai thực hiện và bàn giao cơ sở hạ tầng của dự án cho các cấp thẩm quyền trước thời điểm Quyết định số 150/2004/QĐ-UB ngày 09/06/2004 của UBND Thành phố có hiệu lực, được phép giữ lại theo quy định.

Mặt khác, đối với các trường hợp dự án phân lô hộ lẻ đã được Kiến trúc sư trưởng Thành phố phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 trước ngày Luật xây dựng có hiệu lực (ngày 01/07/2004) nhưng xây dựng sai quy hoạch, sai thiết kế xây dựng đã được phê duyệt, chưa đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo dự án, sẽ được rà soát, tổng hợp và đề xuất hướng giải quyết (theo hướng phân nhóm các trường hợp vi phạm) để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân và phù hợp quy định pháp luật về xây dựng.

Các dự án nhà ở được UBND thành phố giao đất sau ngày NĐ 181 có hiệu lực (ngày 16/11/2004) thì chủ đầu tư phải xây dựng đúng mẫu nhà đã được thẩm định thiết kế và phù hợp với định hướng không gian kiến trúc cảnh quan đã được cấp thẩm quyền phê duyệt QHCT tỷ lệ 1/500. Nếu chủ đầu tư có nhu cầu thay đổi thiết kế mẫu nhà thì cần lập hồ sơ điều chỉnh QHCT tỷ lệ 1/500 để được cấp thẩm quyền thẩm định, phê duyệt theo quy định.