(HCM CityWeb) - Sáng 10/3, UBND TPHCM tổ chức Hội nghị sơ kết công tác phát triển nhà ở giai đoạn 2016 - 2020 trong Chương trình phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2016 - 2025 và công bố Chương trình phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2021 - 2030. Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường dự và chủ trì hội nghị.

Phấn đấu phát triển 2,467 triệu m2 sàn xây dựng nhà ở xã hội

Theo báo cáo của Sở Xây dựng TPHCM, giai đoạn 2016 – 2020, TPHCM xây dựng hoàn thành, đưa vào sử dụng 19 dự án, diện tích sàn nhà ở xã hội toàn TP  tăng thêm 1,23 triệu m2 sàn, đạt 69,2% so với chỉ tiêu đề ra (chỉ tiêu theo Kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2016 – 2020 là 1,78 triệu m2 sàn). Trong đó, khu vực nội thành phát triển đóng vai trò chủ đạo, tăng 930.936 m2 sàn, khu vực huyện ngoại thành chiếm tỷ trọng lớn thứ 2, đạt 159.305 m2 sàn; khu vực nội thành hiện hữu có tốc độ tăng chậm lại và khu vực trung tâm hiện hữu không có dự án nhà ở xã hội.

Toàn cảnh hội nghị

Nhà lưu trú công nhân đã đầu tư xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng 015 dự án, tổng diện tích đất 7,0 ha, quy mô 1.449 phòng, đáp ứng 7.596 chỗ ở cho công nhân.

Ký túc xá sinh viên đã hoàn thành đưa vào sử dụng 1 dự án, tổng diện tích sàn xây dựng 4.215 m2, đáp ứng 423 chỗ ở cho sinh viên.

TP đã hoàn thành đưa vào sử dụng 1 dự án nhà ở xã hội với tổng diện tích đất 0,43 ha, 32.668 m2 sàn xây dựng, quy mô 260 căn hộ. Theo Kế hoạch phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2021 - 2025 đã được UBND TP phê duyệt tại Quyết định số 4151/QĐUBND ngày 9/12/2021, trong giai đoạn còn lại, phấn đấu phát triển 2,467 triệu m2 sàn xây dựng nhà ở xã hội.

Cùng với đó, TP cũng đã đưa các giải pháp đã, đang và sẽ thực hiện để đảm bảo tiến độ hoàn thành các dự án nhà ở bao gồm: nhà ở thương mại, nhà ở riêng lẻ, nhà ở xã hội theo từng giai đoạn 2016 - 2020, 2021 - 2025; nhóm giải pháp về phát triển nhà ở cho các nhóm đối tượng được hưởng chính sách về nhà ở xã hội: (bao gồm cả nhà lưu trú công nhân, ký túc xá sinh viên); nhóm giải pháp về chỉnh trang và phát triển đô thị; nhóm giải pháp về khoa học – công nghệ.

Những khó khăn, thách thức trong quá trình thực hiện

Theo đại diện Sở Xây dựng cho biết, chương trình di dời nhà ở trên và ven kênh rạch với nguồn vốn ngân sách của TP dành cho chương trình là rất hạn chế, không đủ so với nhu cầu. Phần lớn các tuyến rạch không thực hiện được mở rộng hơn so với biên chỉnh trang nên không tạo được quỹ đất có giá trị thương mại, không hấp dẫn các nhà đầu tư nên phải thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách. Nhóm dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách lại chiếm tỷ trọng lớn, chiếm 62% cơ cấu nguồn vốn (gồm 59 dự án, 14.855 căn, 26.919/43.200 tỷ đồng). Thực tế, việc sử dụng nguồn vốn ngân sách cũng gặp không ít khó khăn trong bối cảnh điều tiết ngân sách chung và hạn chế từ nguồn vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Thế giới (WB); trong khi ngân sách TP đang cùng lúc phải cân đối cho các Chương trình đột phá khác như: giảm ùn tắc giao thông, chống ngập và giảm ô nhiễm môi trường có giá trị giải ngân cao, có tính cấp bách và theo thứ tự ưu tiên. Do đó, trong số 59 dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch bằng nguồn vốn ngân sách, chỉ bố trí vốn đầu tư công cho 32 dự án (đa số là vốn chuẩn bị đầu tư để thực hiện các công tác khảo sát, đo vẽ, lập hồ sơ… chưa bố trí vốn thực hiện bồi thường, di dời và xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật).

Bên cạnh đó, trình tự thực hiện các thủ tục đối với dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư bằng nguồn vốn ngân sách là phức tạp, kéo dài gồm nhiều giai đoạn… nên đa số các dự án (42/59 dự án) dừng lại ở các bước chuẩn bị đầu tư, chỉ có 17/59 dự án được phê duyệt dự án bồi thường để triển khai thực hiện công tác tiếp theo để chi trả bồi thường.

Đối với chương trình cải tạo, sửa chữa, xây dựng mới thay thế chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975 trên địa bàn TP; trong quá trình triển khai gặp nhiều vướng mắc do có liên quan trực tiếp đến quyền lợi, lợi ích của người dân và phần diện tích nhà, đất thuộc quyền sở hữu Nhà nước, trong điều kiện các quy định liên quan xử lý các phần diện tích trên không rõ ràng, nhiều quy định mâu thuẫn nhau theo các pháp luật chuyên ngành…

Giai đoạn 2016 - 2020, TP đã thực hiện chủ yếu là cải tạo, sửa chữa và một phần nhỏ xây dựng mới, tổng cộng triển khai đạt 213/237 chung cư, đạt 89,8% so với chỉ tiêu đề ra (50% trên tổng số 474 chung cư cũ trước năm 1975), mặt dù không đạt được chỉ tiêu đề ra nhưng đây là nỗ lực rất lớn của toàn TP thông qua nhiều cơ chế, giải pháp, trong đó có giải pháp ủy quyền, phân công cho UBND các quận để tăng tính chủ động cho các quận thực hiện. Đồng thời, TP đã sử dụng ngân sách để thực hiện việc sửa chữa, nâng cấp các chung cư cũ bị hư hỏng nhưng chưa thuộc diện phá dỡ (trong giai đoạn 2016 - 2020 TP  đã sử dụng 275,5 tỷ đồng để sửa chữa 199 chung cư cũ).

Về cải tạo chỉnh trang các khu dân cư hiện hữu, công tác lập quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500 và lập quy hoạch lộ giới hẻm để phục vụ quản lý Nhà nước chưa theo kịp và nhiều trường hợp chưa phù hợp với tình hình thực tế ở địa bàn dân cư có tốc độ tăng dân số cơ học quá nhanh, do đó việc thực hiện mở rộng hẻm theo đúng quy hoạch còn gặp nhiều khó khăn; Công tác vận động hiến đất mở đường, hẻm cũng rất khó khăn…

Ngoài ra, nhiều khó khăn thách thức khác như: Xác định chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật và chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng; thủ tục đầu tư dự án nhà ở xã hội còn nhiều hạn chế, bất cập…

Đẩy mạnh phát triển nhà ở cho các đối tượng có nhu cầu

Phó Chủ tịch UBND TP Bùi Xuân Cường phát biểu tại hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Bùi Xuân Cường cho biết, theo dự báo bình quân 1 năm TPHCM tăng khoảng 200.000 người, 5 năm tăng khoảng 1 triệu người. Do đó, nhiệm vụ đặt ra cho TP là phải đẩy mạnh phát triển nhà ở cho các đối tượng có nhu cầu để cải thiện chất lượng nhà ở cho người dân, đảm bảo an sinh xã hội của một đô thị lớn với quy mô dân số khoảng 9 triệu người. Trước tình hình đó, căn cứ Nghị quyết số 10/NQ-HĐND ngày 12/7/2018 của HĐND TP khóa IX, UBND TP đã phê duyệt Chương trình phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2016 - 2025 tại Quyết định 5086/QĐ-UBND ngày 14/11/2018, đặt ra mục tiêu phát triển 40 triệu m2 sàn nhà ở trong giai đoạn 2016 - 2020, nâng chỉ tiêu diện tích nhà ở bình quân đầu người vào cuối năm 2020 là 19,8m2/người.

UBND TP cũng đã phê duyệt Đề án “Xây dựng Chương trình phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2021 - 2030" và Kế hoạch nghiên cứu xây dựng Chương trinh phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2021 - 2030. Mục tiêu của Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2030 là khắc phục những hạn chế trong việc phát triển nhà ở của TP trong thời gian qua, đáp ứng tốt hơn nhu cầu nhà ở cho các tầng lớp dân cư với các mức thu nhập khác nhau, đặc biệt là các đối tượng cần được tiếp cận về nhà ở xã hội.

Phó Chủ tịch Bùi Xuân Cường thông tin,  giai đoạn 2016 - 2020, TP phát triển khoảng 53,7 triệu m2 sàn nhà ở, vượt 34% chỉ tiêu đề ra. Tuy nhiên, nguồn cung nhà ở xã hội, nhà cho thuê và nhà phù hợp khả năng chi trả rất thiếu trong khi nhu cầu rất lớn vì mỗi năm TP có thêm 200.000 người. Việc đầu tư, cải tạo, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội chưa tương xứng với tốc độ phát triển nhà ở; việc quản lý, vận hành, bảo trì nhà ở còn gặp nhiều khó khăn, bất cập...

UBND TP mong muốn đánh giá kết quả phát triển nhà ở giai đoạn 2016 - 2020, để tìm ra những giải pháp tháo gỡ kịp thời các vướng mắc về quy trình thực hiện, cải cách hành chính trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch, tài chính, tăng nguồn cung nhà ở cho TP, đặc biệt là căn hộ bình dân, giá thấp…

Phó Chủ tịch Bùi Xuân Cường cho biết thêm, TP đã đề xuất nhiều chính sách trong dự thảo thay thế Nghị quyết 54 về cơ chế đặc thù nhằm tháo gỡ vướng mắc cho nhà ở xã hội.

Cũng tại hội nghị, Phó Chủ tịch Bùi Xuân Cường đã nêu nhiệm vụ công tác cụ thể và yêu cầu các sở, ngành, đơn vị liên quan thường xuyên phối hợp để giải quyết từng nút thắt, gỡ khó cho nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Thanh Mai